Wagner hâlâ küresel güvenlik için bir tehdit mi?
Rusya’nın paralı asker grubu Wagner, İngiliz hükümeti tarafından “terör örgütü” ilan edilecek. Bu değerli adımla Wagner’e katılmak ya da gruba destek olmak suç sayılacak.
Meclis’e sunulması beklenen tasarıda Wagner’in mal varlıklarına el konulmasına da izin verilecek.
Ancak bazıları bunu gecikmiş bir adım olarak görüyor.
Bu, Britanya Parlamentosu Dışişleri Komitesi’nin hükümeti Wagner’in faaliyetlerine karşı yeterince çaba göstermediği için eleştirmesinin ardından geldi.
Wagner nedir?
Wagner, Kremlin tarafından finanse edilen ve Rusya’nın dünya çapındaki çıkarlarını destekleyen faaliyetler yürüten özel bir askeri kümedir.
2014 yılında Rus askeri istihbarat servisi GRU’nun yardımıyla kurulan örgütün çekirdek ekibi, hem sertlikleri hem de gaddarlıkları ile tanınan eski Rus Spetsnaz (Özel Kuvvetler) casusları ve askerlerinden oluşuyordu.
Grubun savaşçıları Ukrayna’da, özellikle ülkenin doğusundaki Donbas bölgesinde, Suriye’de ve birçok Afrika ülkesinde Rusya adına savaşıyor.
Geçen ay ölen Rus milyarder Yevgeni Prigojin’in liderliğindeki küme, Ukrayna savaşında Rusya’nın en etkili askeri gücü olduğunu kanıtladı.
Bunun temel nedeni ise çoğunlukla beceriksiz olan Rusya Savunma Bakanlığı’ndan bağımsız hareket edebilmeleriydi.
Rusya lideri Vladimir Putin geçtiğimiz günlerde Kremlin’in Wagner’e 1 milyar ABD doları değerinde fon sağladığını itiraf etti.
Ama para her iki yönde de akıyor.
Wagner; Mali, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Sudan gibi ülkelerde altın, elmas ve madencilik imtiyazları karşılığında otokratik yöneticilere güvenlik ve savunma hizmetleri sağlayan yararlı anlaşmalar yaptı.
Bunlardan elde edilen gelirlerin çoğu Moskova’ya gitti ve Rusya’nın yürüttüğü savaşı finanse etti.
İnsan hakları grupları Wagner’i birçok ülkede yaygın olan işkence de dahil olmak üzere zalimce uygulamalar yapmakla suçladı.
İngiltere İçişleri Bakanı Suella Braverman şunları söyledi: “Wagner yağma, işkence ve barbarca cinayetlere karıştı. Ukrayna, Orta Doğu ve Afrika’daki operasyonları küresel güvenliğe tehdit oluşturuyor.”
Hükümet, kümenin yurtdışındaki İngiliz vatandaşları için bir tehdit oluşturduğunu söylüyor.
İngiltere’nin kararı neyi değiştirecek?
Wagner’in yasağı yasalaştığında, kümeye katılmak veya kümenin faaliyetlerine yardımcı olmak (para akışının aktarılması dahil) ceza gerektiren bir suç olarak değerlendirilecek. Bazı kabahatler 14 yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
Bu yasa, Wagner’in “terör örgütü” olarak kabul edilmesi nedeniyle mal varlıklarına el konulabileceği anlamına gelecek.
Bunun tazminat isteyen binlerce Ukraynalı için çok büyük hukuki sonuçları var; bu da teoride artık bu davaları Birleşik Krallık mahkemeleri aracılığıyla alabilecekleri anlamına geliyor.
McCue Jury & Partners hukuk firmasının kıdemli ortağı Dr. Jason McCue, İngiltere’nin bu hamlesini çok olumlu bulduğunu ve bunun “post-modern terör örgütünün operasyonlarının, finansmanının ve lojistiğinin devam etmesini neredeyse imkansız hale getireceğini” söyledi.
Wagner grubunu “Waffen SS’nin (Nazi Almanya’sının askeri kollarından biri) en kötü unsurlarının ahlaksızlıklarıyla eşdeğer tutulan en acımasız, sadist paralı asker gruplarından biri” olarak tanımladı.
Wagner hâlâ küresel güvenlik için bir tehdit mi?
İngiltere hükümetine göre evet, bu yüzden grubu yasaklıyorlar.
Bazıları, bu tedbirin birçok kişinin Wagner’i yasaklama davetinden bir yıldan fazla bir süre sonra alındığını ve artık çok geç olduğunu, bu tedbirin Wagner gücünün zirvesindeyken alınmış olması gerektiğini söylüyor.
Wagner bugün, Moskova’ya karşı başarısız isyanından sonra 3 ay öncesine göre daha zayıf bir örgüt.
Ayaklanmadan bu yana Kremlin tarafından fiilen engellendi. Wagner ağır silahlarını teslim etmeye ve Rusya Savunma Bakanlığı ile yeni sözleşmeler imzalamaya zorlandı.
Wagner savaşçıları artık Ukrayna’da savaşmıyor. Bunun yerine bazıları Belarus ve Afrika’ya dağılmışken, diğerleri Rus ordusuna katıldı veya evlerine döndü.
Grup, ağustos ayında Wagner’in lideri, yardımcısı ve finans direktörünün ölümüyle sonuçlanan gizemli uçak kazasının ardından başsız kalmıştı.
Batılı yetkililer Putin’in isyanın intikamını aldığını düşünüyor. Kremlin herhangi bir müdahaleyi reddediyor.
Ancak Wagner, faaliyet gösterdiği birçok ülkede aktif ve potansiyel olarak yıkıcı bir güç olmaya devam ediyor. Polonya ve Baltık ülkeleri, Rusya’nın Belarus sınırında sorun çıkarmaya çalışabileceğinden endişe ediyor.
Wagner, Batı Afrika’daki birçok ülkede Fransız kuvvetlerinin yerini aldı.
Uzmanlar ve Kremlin gözlemcileri artık Rusya’nın askeri istihbarat servisi GRU’nun Wagner’in yönetiminin çoğunu devralmasını ve kümenin doğrudan çatışmadan siber savaşa ve inkar edilebilir “gri bölge” operasyonlarına geçmesini bekliyor.
